انواع لوله

در این مطلب قصد داریم تا به بررسی انواع لوله ها در ساختمان و تاسیسات بپردازیم و هر کدام را به ترتیب بررسی نماییم. پس با ما همراه بمانید.

لوله ها به شکل کلی به موارد زیر را شامل می شوند:

لوله های پلیمیری:

لوله های پلیمیری دارای طرح ها و انواع گوناگونی هستند که در ادامه به هر یک خواهیم پرداخت.

لوله پی وی سی  PVC:

لوله های PVC (Poly Vinyl Chloride) از نظر مواد به کار رفته به دو نوع مواد نو و کهنه یا بازیافتی و نیز به دو مدل فشار ضعیف و فشار قوی طبقه بندی می شوند. رنگ طوسی پر رنگ یا تیره از مواد نو تولید شده و فشار قوی است. نوع طوسی کمرنگ یا روشن از مواد کهنه یا بازیافتی تولید شده و فشار آن ضعیف می باشد. به کارگیری آن ها در سیستم های فاضلاب بوده و در حدود دمای ۵۰ درجه سانتی گراد را می تواند تحمل نماید. در مقابل ضربه و فشار حساس می باشند و اتصال آن ها به کمک چسب PVC است.

لوله سفید:

این لوله ها با عنوان لوله سفید یا لوله آذین یا لوله PP(Poly Propylene) در بازار موجودند؛ اما به رنگ هایی مانند سفید، آبی، قرمز و همچنین سبز موجودند. موارد کاربرد آن ها در لوله کشی های بهداشتی سرد و گرم و سیستم حرارت مرکزی با آب گرم می باشد. برش آن ها با قیچی مخصوص می باشد و شیوه ی اتصال آن ها با اتوی الکتریکی یا جوش فیوژن است.

مدل قدیمی این لوله ها که غالبا سبز رنگ بود و به شکل روکار انجام می گرفت. در مقابل تابش خورشید، درون آن جلبک تولید می گشت که سبب تغییر رنگ، مزه و بوی آب درون لوله می گشت. درنتیجه توصیه می کنیم در لوله کشی روکار با این لوله ها، آن ها را در معرض نور مستقیم خورشید نگذارید. همچنین اگر که آب گرم با دمای بالا از درون آن ها عبور نمود سبب انبساط طولی و عرضی زیاد لوله گشته که از نظر شکل ظاهری طرح لوله کشی را دچار اشکال می نماید، بنابراین باید از تعداد بست ها بیشتری در فواصل کمتر در حدود 1 متر استفاده کرد.

لوله های پوش فیت:

از این لوله ها تنها در سیستم فاضلاب کاربرد داره و روش آب بندی آن به وسیله ی واشرهای لاستیکی که در درون شیاری داخل مادگی اتصالات قرار دارد به لوله ها وصل می شود. در زمان استفاده از این لوله ها و اتصالات باید حتما دهانه خارجی لوله و دهانه داخلی مادگی را به کمک پارچه ای تمیز نموده و سپس با آغشته کردن سطح خارجی لوله و دهانه داخلی مادگی را به کمک پارچه ای تمیز کنید و سپس با آغشته نمودن سطح خارجی لوله یا سطح درونی اتصال با محلول آب ریکا اقدام به جا زدن آن ها کنید. بعد از جا زدن کامل باید لوله را به اندازه ی ۱ سانتی متر عقب بکشید تا لبه واشر آب بندی را انجام دهد. این لوله ها در مواجه با فشار تا ۴ بار مقاومت می کنند و از دیگر مزایای آن ها می توان به خود اطفا بودن شان اشاره کرد. از معایب لوله های پوش فیت این است که در خطوط افقی باید از بست های زیاد و متعدد در طول مسیر استفاده کرد.

لوله های پلی اتیلن:

جنس لوله های پلی اتیلن از پلی مری با عنوان پلی اتیلن بوده و به منظور انتقال فاضلاب، آب سرد آشامیدنی، آبرسانی شهری، آبرسانی مزارع به کار می رود. این لوله ها در مقابل فشار مقاوم می باشد؛ اما در برابر حرارت حساس هستند.

شیوه ی اتصال این لوله به دو شکل جوشکاری فیوژن و اتصالات فیتینگی (مهره-ماسوره) است.

لوله پنج لایه:

در این لوله ها، هسته آلومینیوم به کار رفته است که روی آن داخل سطوح داخلی و خارجی چسب مخصوص قرار گرفته است. بر روی این چسب ها نیز در سطح داخلی و هم سطح خارجی لایه ای پلیمر از جنس PEX یا PERT قرار می گیرد. شیوه ی اتصال این لوله ها به دو شکل مهره ماسوره یا پرس است.

این لوله ها عمر بالایی داشته ( تا ۱۰۰ سال) و به دلیل صاف و صیقلی بودن سطح درونی شان دارای رسوب پذیری تقریبا صفر هستند و نیز افت فشار کمتری در سیستم لوله کشی ایجاد خواهد کرد و به دلیل وجود لایه آلومینیوم در هسته این نوع لوله ها انعطاف پذیری خوبی داشته و به راحتی با نیروی دست می توان آن ها را فرم داد. به همین جهت استفاده از اتصالات، برای مثال زانو ها در مسیر به حداقل خواهد رسید. این لوله ها تحمل فشار کاری تا ۱۰ بار را دارند.

لوله های فلزی:

لوله های فولادی:

این لوله ها به دو دسته ی درزدار و بدون درز طبقه بندی می شوند.

لوله های فولادی درزدار:

این لوله ها را در کارخانه از خم نمودن ورق های فولادی و جوش دادن درز آنها در شاخه های ۶ متری تهیه می نمایند و در ۲ نوع سیاه و گالوانیزه به بازار عرضه می نمایند. از لوله های سیاه در مصارف غیر بهداشتی مثل سیستم حرارت مرکزی و لوله کشی گاز استفاده می نمایند و از لوله های گالوانیزه که در حقیقت همان لوله های سیاه با روکشی از قلع و روی به شکل آبکاری در سطوح داخل و خارج لوله است در مصارف بهداشتی و شرب استفاده می گردد.

لوله های فولادی بدون درز یا مانیسمان:

این لوله ها در کارخانه به روش ریخته گری گریز از مرکز در اندازه های ۶ متری به تولید می رسد و دارای هیچ نوع درز و جوشی در طول لوله نیستند و در سیستم هایی که فشار کار آن ها بالا است مانند سیستم های آتش نشانی، هوای فشرده، بخار، گازهای صنعتی و غیره استفاده می گردد.

لوله های مسی:

این مدل لوله ها از جنس مس می باشد و شیوه ی اتصال آن ها مهره – ماسوره و جوشکاری کاربید یا اکسی استیلن است. این مدل لوله ها در کشورهای اروپایی به منظور مصارف آشامیدنی و بهداشتی استفاده می شود. همچنین از این مدل لوله ها به منظور لوله کشی گاز در لوازم گازسور خانگی نیز کاربرد دارد. با توجه به قدرت بالای انتقال حرارت یا برودت در مس در مبدل های حرارتی یا کویل های حرارتی و یخچال ها کاربرد دارد. همچنین از لوله کشی مسی در ساختار چیلر ها و سیستم های سرمایشی به کار می رود.

لوله های چدنی:

همان طور که مشخص است جنس آن ها از چدن می باشد و غالبا در گذشته در سیستم فاضلاب از آن ها استفاده می گشت. به دلیل سطح ناصاف درون این لوله ها رسوب پذیری آن ها زیاد است. اما از خواص خوب لوله های چدنی این است که در مواجه با خوردگی و پوسیدگی مقاوم می باشد و عمر بالایی دارد. اما لوله های چدنی در مقابل ضربه شکننده بوده و در ضمن وزن  سازه را نیز بالا خواهد برد. به منظور به کارگیری و نصب اتصالات باید از یک سوم کناف و دو سوم سرب مذاب استفاده نمود. سرب در دمای 327 درجه سانتی گراد ذوب می گردد و دود آن برای انسان بسیار خطرناک می باشد و چون اتصالات این لوله ها دشوار و خطرناک می باشد، این لوله ها تقریبا منسوخ گشته اند.

لوله های سربی:

از لوله های سربی به منظور منتقل کردن فاضلاب آزمایشگاهی و سمی کاربرد دارد. علت آن است که سرب در میان فلزات تشعشات رادیواکتیو را از خود عبور نداده و چون امکان دارد ضایعات و فلزات آزمایشگاه و بیمارستان ها و… حاوی این تشعشعات باشد، لوله های سربی سپری در مقابل نشر این تشعشات است.

لوله های سیمانی یا آزبست:

این لوله ها از جنس سیمان بوده که در گذشته به منظور انتقال آب آشامیدنی و بهداشتی از آن استفاده می گردد؛ اما امروزه از آن تنها به عنوان دودکش ساختمان ها کاربرد دارد و شیوه ی اتصال آن ها به شیوه ی گچ یا سیمان است.