ورق اس تی (st) و انواع آن

در صنعت آهن، ورق سیاه با کمک فرآیند نورد سرد یا نورد گرم تولید می گردد که در ساخت عمده ورق های فلزی، به طور معمول از روش نورد گرم استفاده می شود. از آن جا که این ورق ها در کوره، با دمای بالا قرار می گیرند، رنگ ورق ها کمی تیره و مات شده و به همین خاطر به آن ها ورق سیاه یا Hot Rolled Sheet  گفته می شود. تولید ورق سیاه هزینه کمتری نسبت به روش های دیگر دارد افزون بر این حرارت کوره باعث تولید محصولی با کیفیت می شود. این محصول فولادی تحت عنوان کالای اولیه برای تولید قطعات صنعتی، ساختمانی و … استفاده می گردد و با توجه به دو گرید استاندارد ST37 و ST52، می توان گفت ورق سیاه و بررسی کیفی آن برای صنایع اهمیت و کاربرد زیادی دارد.

انواع ورق سیاه

انواع ورق سیاه را می توان از نظر کاربرد، ترکیب مواد و شکل ظاهری می توان به دسته های زیر طبقه بندی کرد:

اول، ورق سیاه رول شده یا کویل:

این ورق با عنوان کویل یا کلاف نیز مشهور است. عرض این نوع ورق، با توجه به ضخامت محصول میان 5/1-15 میلی متر، در اندازه های 100، 125، 150 و 200 سانتی متر و در طول نامحدود به تولید می رسد.

دوم، ورق سیاه فابریک یا شیت:

ضخامت این محصول 15 میلی متر به بالاست. ورق فابریک، در هر سایزی قابل خرید می باشد؛ ولی بعضی ابعاد مثل ۱۰۰۰*۲۰۰۰ و ۱۲۵۰*۲۵۰۰ و ۱۰۰۰*۶۰۰۰ و ۱۵۰۰*۶۰۰۰ و ۲۰۰۰*۶۰۰۰ و ۲۰۰۰*۱۲۰۰۰ از پرکاربردترین ابعاد این ورق هستند.

انواع ورق سیاه از نظر کاربرد و ترکیب فولادی به دو دسته زیر طبقه بندی می شود:

• اول، ورق سیاه صنعتی.
• دوم، ورق سیاه معمولی.

نام گذاری فولاد ST44، ST37 و ST52 بر اساس استاندارد DIN17006 انجام گرفته است. لازم به ذکر است این استاندارد مدت هاست که منسوخ شده اما در ایران همچنان از عناوینی ST37 و ST52 استفاده می گردد. بر طبق استاندارد DIN17006، عددی که بعد از حروف ST گفته می شود بیان کننده میزان استحکام کششی نهایی فولاد بر اساس کیلوگرم بر مترمربع است. ST مخفف Structural Steel و معیاری به منظور اندازه گیری کیفیت ورق سیاه در نظر گرفته شده است که می تواند در بازه 33 الی 60 باشد. هر چقدر مقدار آن افزایش یابد نشان دهنده کیفیت بیشتر فولاد است. برای مثال ورق ST37، ورق فولادی بوده که استحکام کششی نهایی آن برابر با 37 کیلوگرم بر میلی متر مربع می باشد.

در نامگذاری ورق های فولادی طبق استاندارد DIN 17006 از بعضی پیشوندها نیز استفاده می گردد. PSt37-3  در جدول زیر مفهوم هر کدام از این پیش وندها آورده شده است.

همانطور که گفتیم استاندارد DIN17006 منسوخ شده است و به جای آن از استاندارد DIN EN 10027-1 استفاده می گردد. در جدول زیر معادل هر دو استاندارد قدیم و جدید آورده شده است.

خواص فیزیکی فولادهای st

در جدول زیر مشخصات مکانیکی بعضی از فولادهای st بر طبق استاندارد DIN EN 10025-2:2005  گفته شده است.

ترکیبات شیمیایی فولادهای st

کاربرد ورق های ST

دو نوع بسیار پرکاربرد از ورق های فولادی در بازار ایران ورق های st37 و st52 می باشند که در این بخش به معرفی مشخصات و کاربردهای آن ها می پردازیم.

ورق  st37

ورق st37 در بازار تحت عنوان فولاد نرمه نیز شناخته می شود و در رده ی فولادهای کم کربن قرار می گیرد. از ورق st37 بیشتر در صنعت ساختمان و ساخت پروفیل های ساختمانی استفاده می گردد. در ماشین سازی و ساخت لوازم خانگی نیز به کار می رود. هر چه میزان کربن بیشتر شود با افزایش تنش تسلیم، کاهش شکل پذیری و سخت شدن جوشکاری همراه است. به همین خاطر ورق st37 از فولادهای غیرآلیاژی بسیار پرکاربرد محسوب می شود؛ چرا که دارای وزنی سبک، قابلیت تحمل فشار بالا و قابلیت جوش پذیری خوبی می باشد.

درجه بندی های فولاد  st37

• درجه st37-1: نوع معمولی (برای کارهای معمولی و متداول)
• درجه st37-2: نوع متوسط که برای کارهای مهم مورد استفاده قرار می گیرد.
• درجه st37-3: با کیفیت بالا که درجه خلوص بالا و خواص جوشکاری بسیار خوبی خواهد داشت.

مزایای ورق  st37:

از مزایای ورق st37 می توان به موارد زیر اشاره داشت:

• اول، وزن سبک.
• دوم، قیمت مناسب.
• سوم، جوشکاری خوب.
• چهارم، شکل پذیری خوب.
• پنجم، قیمت کشش و تحمل فشار زیاد.

کاربردهای ورق st37

از ورق st37 برای موارد زیر استفاده می شود:

• اول، ساخت نبشی.
• دوم، ساخت ناودانی.
• سوم، بدنه خودرو.
• چهارم، ساخت پروفیل.
• پنجم، صفحه ستون ساختمان.
• ششم، استفاده در صنعت ساختمان سازی.
• هفتم، ساخت لوازم خانگی مثل یخچال و ماشین لباسشویی.
• هشتم، ساخت دستگاه های صنعتی.