بیم BIM، مدلسازی اطلاعات ساختمان

مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM:

در حقیقت، مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM خلاصه ی Building Information Model  بوده که طبق تعریف به شرح زیر می باشد:

مدلسازی اطلاعات ساختمان یک ماکت دیجیتال جامع از وضعیت فیزیکی و همچنین مشخصات فنی یک ساختمان است. به بیان بهتر مدلسازی اطلاعات ساختمان مبنا و مرجعی مطمئن به جهت تصمیم گیری در همه ی مراحل طراحی، اجرا و نگهداری پروژه است.

تعریف گفته شده به روشنی ماهیت این روش را تشریح می نماید. این روش به جهت حذف پرتی های زمانی، مالی و یکپارچه سازی طرح و اجرا به وجود آمده است. این روش مدلی مشترک بین همه ی متخصصان سازه، معماری، تاسیسات مکانیک و برق و همچنین کارشناسان پروژه بوده که سبب می شود تا تداخلات طراحی و اجرا بین بخش های مختلف پروژه به حداقل برسد.

مزایای مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM:

فواید مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM  در فاز طراحی:

• اول، همکاری گروهی و هماهنگ بر روی پروژه به طور همزمان که باعث طراحی یکپارچه می گردد.
• دوم، طراحی و ترسیم نقشه ها با دقت بالا و رفع تداخلات همزمان با ترسیم نقشه که سبب بهینه سازی زمان طراحی می گردد.
• سوم، متره و برآورد مصالح و تجهیزات با دقت بالا، برآورد هزینه دقیق و تهیه ی اسناد مناقصه.
• چهارم، تصویر سازی دقیق از پروژه در مراحل اولیه.
• پنجم، امکان ایجاد جزئیات طراحی منحصر به فرد برای هر قسمت همزمان با ترسیم نقشه ها.
• ششم، به صورت کلی روش BIM شرایطی را به وجود آورده که طراحان ساختمان به شکل مجازی ساختمان را اجرا نموده و همه ی مشکلات و چالش های آن را بررسی کرده و رفع می نماید.

فواید مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM در فاز اجرا:

• اول، رفع همه ی تداخلات پیش از اجرا.
• دوم، مشخص بودن همه ی جزئیات اجرایی و در نتیجه کیفیت بالاتر در اجرای پروژه.
• سوم، بهینه سازی روند اجرایی.
• چهارم، حذف دوباره کاری ها و بهینه سازی زمان و هزینه های پروژه.
• پنجم، طراحی دقیق برنامه ی زمانی پروژه.
• ششم، ایجاد دید کامل و جامع از فاز های عملیاتی پروژه برای برنامه ریزی و تجهیز کارگاه.

فواید مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM برای مدیران بهره برداری و کارفرمایان:

• اول، پیش بینی مالی و مدیریت مالی پروژه.
• دوم، افزایش کیفیت در اجرای پروژه.
• سوم، ایجاد برآورد دقیق از زمان تحویل پروژه و بهره برداری.
• چهارم، مدیریت ریسک پروژه.
• پنجم، مدیریت فروش و برندینگ.
• ششم، شناسنامه ی فنی پروژه به شکل دیجیتالی.
• هفتم، مرجعی برای تعمیرات و نگهداری پروژه.

مدل سه ‌بعدی:

در واقع، فرآیند ایجاد اطلاعات گرافیکی و غیرگرافیکی و به اشتراک‌گذاری آنها در بستر مشترک داده‌ها، همان مدل جامع سه‌ بعدی می باشد. همانطور که روند شکل‌گیری پروژه پیش می‌رود، این اطلاعات نیز غنی‌تر شده و از جزئیات بیشتری برخوردار است. این روند تا نقطه‌ای پیش خواهد رفت که داده‌های پروژه در مرحله ی نهایی به کارفرما ارائه می گردد. ‌مدل چهار بعدی:

مدل چهار بعدی، بعد جدیدی از اطلاعات را به صورت داده‌های زمانی به مدل اطلاعاتی پروژه می‌افزاید. از این داده‌ها می‌توان به جهت کسب اطلاعات دقیق برنامه‌ریزی در پروژه و تجسم‌سازی بر اساس زمان استفاده کرد. بدین ترتیب، توالی ساخت پروژه به صورت قابل درکی برای مخاطب ارائه می‌ گردد. به ‌عبارت دیگر این داده‌ها به المان‌هایی افزوده می‌ گردد که با جزئیات بالا در حال توسعه می باشند.

مدل پنج ‌بعدی:

در قالب مدل پنج‌ بعدی فناوری بیم می‌توان با وصل نمودن به هر یک از اجزای مدل اطلاعاتی پروژه، اطلاعات دقیق هزینه‌های مربوطه را از مدل جامع اطلاعاتی استخراج کرد. مزایای دسترسی به هزینه‌ها به وسیله ی مدل جامع فناوری بیم شامل توانایی در مشاهده آسان هزینه‌ها با انتخاب اجزاء در مدل سه ‌بعدی، اطلاع از تغییرات انجام گرفته و محاسبه خودکار هزینه اجزای وابسته به پروژه می باشد.

باید توجه کرد که اکثر اجزای پروژه همچنان به شکل دوبعدی مدل می‌شوند یا اینکه اصولاً مدل نمی گردند. احتمالاً تفاوت ‌هایی میان مدل‌ها در چگونگی طبقه ‌بندی موارد وجود داشته و مدیران باید متوجه موارد نامتعارف گشته و آن ها را مد نظر قرار داده تا در برآورد خود از کار، دچار خطا نگردند.

یکی از مزایای برآورد هزینه از یک مدل اطلاعاتی آن بوده که می‌توان داده‌ها را در هر بازه‏ زمانی گوناگون و یا در تمام طول پروژه بررسی کرد. همچنین می‌‏توان آن دسته از اطلاعاتی که در تأمین گزارشات هزینه‌ها نقش دارند را به صورت منظم به روزرسانی کرد

مدل شش‌ بعدی:

از گذشته تاکنون صنعت ساخت‌ و ‌ساز بر روی هزینه‌های ثابت و ابتدایی کار تمرکز ویژه‌‏ای داشته است. در برخی از مواقع از مدل‌ شش‌ بعدی با عنوان مدل یکپارچه فناوری بیم یاد می‌شود. این مدل دربردارنده ی اطلاعاتی به جهت پشتیبانی از عملکرد و مدیریت اداره و نگهداری ساختمان بوده تا نتایج کار به شکل بهتری حاصل گردد. امکان دارد این داده‌ها شامل اطلاعاتی درباره ی سازنده یک قسمت، تاریخ نصب، شرایط نگهداری، جزئیات چگونگی طراحی و عملکرد آن بخش برای کارایی بهینه، بازده انرژی به همراه طول عمر و تاریخ انقضای آن و غیره باشند.

اضافه کردن چنین جزئیاتی به مدل اطلاعاتی مدیریت را قادر می کند تا در طول فرآیند طراحی تصمیم ‌های متفاوتی بگیرد. برای مثال با یک توجیه اقتصادی و کاربردی، می‌توان یک دیگ بخار با طول عمر ۱۰ سال را جایگزین مدل ۵ ساله آن کرد.

این مدل جامع اطلاعاتی، روشی آسان و قابل فهم بوده که برای برآورد اطلاعات عرضه می‌ نماید. هنگامی که این رویکرد به اندازه ی مطلوب خود ‌می رسد که مدیران اداره و نگهداری ساختمان قادر باشند که از پیش، فعالیت‌های اداره و نگهداری ساختمان را برنامه‌ریزی نمایند. در مدل شش‌ بعدی می‌توان محاسبه نمود، در چه زمان تعمیرات غیراقتصادی بوده و یا سیستم‌های موجود ناکارآمد می باشد.

پیاده سازی مدل BIM در پروژه های ساختمانی و صنعتی:

فاز های اجرای یک پروژه عمرانی به اشکال زیر دسته بندی کرد:

• اول، فاز صفر (طرح توجیهی): مشخص کردن اهداف، شناخت نیاز، انجام مکان یابی طرح و همچنین مطالعات توجیهی فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی.
• فاز یک (طراحی اولیه): انتخاب مشاوران، بررسی نمودن مشخصات فنی مانند مطالعات ژنوتکنیکی و توپوگرافی و همچنین تهیه نقشه های مقدماتی.
• فاز دو (طراحی تفصیلی):تهیه کردن نقشه ها، اسناد مناقصه، انتخاب پیمانکار و درنتیجه دستگاه نظارت.
• فاز سه (اجرای پیمان): اجرا نمودن پروژه و انجام عملیات ساخت.
• فاز چهار (بهره برداری):توقف عملیات اجرایی، تحویل و نگهداری از پروژه.