بتن پیش آکنده یکی از انواع بتن بسیار مقاوم و کاربردی بوده که منجر به جلوگیری از گرمازایی حین بتن ریزی خواهد کرد؛ به همین جهت در بتن ریزی های حجیم و در مناطق مختلف از آن ها بهره می گیرند. بتن پیش آکنده یا بتن PA جهت بتن ریزی مکان هایی که نمی توان برای آن ها از بتن معمولی استفاده کرد، لحاظ می شود. هنگامی که ملات، ماسه و سیمان پس از ریختن مصالح سنگی به داخل قالب تزریق می شوند، بتن آماده شده بتن پیش آکنده و یا بتن دوغابی عنوان می شوند. به دلیل داشتن بتنی مرغوب و ایجاد نمودن پیوستگی مناسب میان سنگدانه ها و دوغاب باید هر نوع ناخالصی و گرد و غبار از سنگدانه های درشت پاکسازی گردد.
با داشتن این مقدمه، در ادامه ی مقاله با ما همراه بمانید تا با مزایا، معایب و کاربرد های این نوع از بتن آشنا شوبد.
بیشتر بخوانید:مزیت های استفاده از میلگرد FRP در سازه های بتنی چیست؟
سنگ دانه های مورد استفاده در بتن پیش آکنده چیست؟
سنگ دانه هایی که به جهت تولید بتن دوغابی به کار می رود، باید از ویژگی های زیر برخوردار باشند:
- اول، لازم است تا سنگ دانه ها تقریباً یک اندازه باشند، چرا که دانه بندی آن ها بر پوکی بتن اثر خواهد گذاشت. هر چقدر سایز سنگ دانه ها یکسان و یکنواخت باشد؛ میزان پوکی نیز بیشتر می شود. دانه ها باید دارای حداقل سایز 13 تا 40 میلی متر باشند. اگر از شن های ریز به مقادیر زیاد استفاده شود، باعث کاهش پوکی شده و تزریق ملات به سختی انجام خواهد گرفت.
- دوم، سنگ دانه ها و شن ها باید از هر مدل آلودگی و گرد و غبار پاک گردند؛ چرا که در صورت عدم شست و شوی آن ها، آلودگی در ملات مخلوط باقی مانده و نمی توان آن را جدا نمود.
- سوم، چگالی سنگ دانه ها و ذرات شن در بتن های سنگین باید عددی بین 5/3 تا 8/7 باشد. شن های رودخانه ای که شکسته و یا نیمه شکسته می باشند؛ به جهت تهیه ی این بتن مناسب خواهند بود. چرا که پوکی مورد نیاز را ایجاد خواهند کرد.
- چهارم، در تولید این بتن، نباید از ماسه شکسته یا نیمه شکسته استفاده نمود؛ چرا که در این صورت با آب کمتر می توان ملات را روان نمود و به نتیجه ی بهتری با فشار تزریق کمتر دست پیدا کرد.
- پنجم، ماسه های این بتن باید توپر و دارای استحکام لازم باشد. علاوه بر این مسائل، باید عاری از گل و لای باشند.
- ششم، مصالحی که جهت تهیه ی بتن پیش آکنده استفاده می شوند، پیش از افزودن دوغاب به ملات باید خیس باشند؛ اما مدت زمانی که آب بر روی آن ها می ماند، نباید طولانی گردد؛ چرا که در این شرایط جلبک بر روی آن ها رشد می کند.
- هفتم، ملات بتن دوغابی به وسیله ی لوله هایی که قطر آن ها 35 میلی متر است، با فشار پمپ خواهند شد. درنتیجه هنگامی که سطح ملات بالا آمد، لوله ها را بیرون خواهد آورد. در این روش بتن ریزی به ارتعاش داخلی نیاز نبوده؛ اما می توان با ارتعاش خارجی، به ارتقای کیفیت سطح نهایی پرداخت.
مزایای استفاده از بتن دوغابی یا پیش آکنده چیست؟
می توان از دانه بندی گسسته در بتن پیش آکنده استفاده کرد. با اضافه نمودن روان کننده و میکروسیلیس در ملات تزریقی می توان موجب افزایش مقاومت بتن شد. علاوه بر همه ی مسائل گفته شده رعایت نسبت آب به سیمان کمتر نیز موجب تاثیر گذاری زیادی خواهد داشت. استفاده از این بتن در بتن ریزی های حجیم همانند سد سازی باعث کاهش هزینه های کارگاه ها شده، در نتیجه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه خواهد بود.
- جهت تولید بتن دوغابی می توان از افزودنی هایی مانند پوزولان ها، کندگیر کننده ها، زودگیر کننده ها، روان کننده ها، مواد حباب زا و غیره را به ملات افزود.
- این نوع بتن نیازی به تراکم سازی نداشته و این امر به خودی خود یک امتیاز به حساب آمده که در عملیات بتن ریزی مفید واقع خواهد شد. با استفاده از بتن پیش آکنده در هوای گرم یا سرد راحت تر می توان ملات تزریقی و مصالح سنگی را خنک و یا گرم کرد.این بتن را می توان در زیر آب استفاده کرد؛ به خصوص در آب کم عمق.
- به علت همگن بودن مخلوط بتن دوغابی، از آن در محیط های خورنده می توان بهره گرفت؛ چرا که دوام آن بالا بوده و می توان آن را بهتر آب بندی کرد.
- میزان جمع شدگی بتن پیش آکنده کم خواهد بود؛ چرا که این مقدار دقیقاً نصف یا یک سوم بتن های معمولی خواهد بود. خزش این بتن در برابر بتن های معمولی کمتر می باشد.
- بتن دوغابی همگن بوده و اجزاء تشکیل دهنده آن از هم جدا نمی شود. به خصوص در بتن های سنگین که دارای سنگ دانه های سنگین می باشند، جداشدگی رخ نخواهد داد. در تولید این بتن از سیمان کمتری می توان استفاده کرد؛ چرا که این امر باعث کاهش گرمازایی در بتن ریزی های حجیم می شود.
بیشتر بخوانید: درباره ی اسکلت بتنی و ویژگی های آن چه می دانید؟
دلیل استفاده از بتن پیش آکنده:
در بتن ریزی های حجیم همانند سد سازی، بتن ریزی با گرمازایی همراه می شود و دمای هسته مرکزی نیز بالا می رود تا این امر نفوذپذیری بتن را بالا برده و باعث ایجاد ترک خوردگی در بتن می شود.
به دلیل حل این مسئله راهکار هایی مانند کاهش مصرف آب، بالا رفتن سایز سنگدانه ها، افزودن پوزولان ها و روان کننده ها، کاهش مصرف آب و غیره به کار برده می شود. اما اعمال این روش ها دارای هزینه ی بالایی بوده و مشکلاتی همانند جدا شدن سنگ دانه ها، متراکم سازی بتن و غیره را نیز به وجود خواهد آورد. به همین علت، جهت رفع مشکلات گفته شده و صرف هزینه های کمتر، بتن پیش آکنده برای بتن ریزی های حجیم به کار خواهد رفت
کاربرد بتن پیش آکنده چیست؟
این بتن ها کاربرد های مختلفی دارند که ما در زیر به بیان آن ها اقدام نمودیم:
• اول، بتن ریزی نما های معماری منحصر به فرد.
• دوم، بتن ریزی های حجیم مانند سد سازی، پایه های پل و غیره.
• سوم، بتن ریزی تعمیری.
• چهارم، بتن ریزی مخازن نگهداری آب و سایر مایعات.
• پنجم، بتن ریزی سازه های زیر آب.
• ششم، ساخت دیوار حائل، موج شکن ها، سپری ها و سایر اجزا و قطعات سازه ای.
• هفتم، بتن ریزی درجا شمع ها و سپری ها.
• هشتم، بتن ریزی در سرما و گرما.
• نهم، و غیره.